Στην εποχή μας που η τεχνολογία  και η επιστήμη γνωρίζουν αξιοθαύμαστη πρόοδο, η κοινωνία μας φαίνεται να αδυνατεί να υπερβεί σημαντικά προβλήματα! Ανάμεσα σε αυτά περίοπτη θέση έχει η ρατσιστική αντίληψη ζωής που πλέον αποτελεί όχι απλά ένα πρόβλημα, αλλά καθημερινότητα ούσα ευδιάκριτα ορατή.

Ο ρατσισμός σαν πρόβλημα απορρέει από την ανύπαρκτη καλλιέργεια του ανθρώπου! Οτιδήποτε διαφορετικό εκλαμβάνεται ως κατώτερο,αφού  η προσπάθεια κατανόησης του, φαντάζει βουνό.  Οι αξίες όπως η πίστη στην ισότητα ή η αξία του ανθρώπου, έχουν πάψει να υφίσταται.Ως επιχείρημα σε κάθε ρατσιστικό παραλήρημα προβάλλεται το αίσθημα υπεροχής του εκάστοτε ανθρώπου, χωρίς αυτό  να υποστηρίζεται από αντίστοιχα τεκμήρια και επιχειρήματα! Ακούς συχνά το επιχείρημα «μα εγώ είμαι Έλληνας…. αυτός είναι ξένος». Ακόμα υπάρχει το επιχείρημα, μα αυτοί είναι όλοι τους τζιχαντιστές… θα μας σκοτώσουν όλους αν δε κάνουμε κάτι! Αυτά τα παραδείγματα είναι η μύτη από το παγόβουνο και ο ακαλλιέργητος άνθρωπος εύκολα ασπάζεται λογικές τέτοιου περιεχομένου!

Ακόμα ένας λόγος ρατσισμού είναι η προβληματική ανθρώπινη ψυχολογία και εξηγούμαι. Το αίσθημα του φόβου για τον συνάνθρωπο μας είναι έντονο. Ζούμε με τον φόβο πως  η πλειοψηφία των συνανθρώπων μας θέλει να μας βλάψει, συναίσθημα που πιθανών αποτελεί κατάλοιπο κάποιας τραυματικής εμπειρίας που βιώσαμε στο παρελθόν. Η έλλειψη αυτοπεποίθησης λοιπόν, μας ωθεί στην επινόηση υποτιμητικών γνωρισμάτων για την διαφορετικότητα, και ως λύση στο πρόβλημα αυτό είναι η δημιουργία ή ένταξη μας σε  ομάδες ομοϊδεατών, αναζητώντας συναισθηματική ασφάλεια. Με αυτόν τον τρόπο, ο ηθικά και ψυχικά αδύναμος άνθρωπος νιώθει οτι αποκτά κύρος, αφού έχοντας βρει στέγη στην προστασία της ομάδας, προχωρά σε ενέργειες υποτίμησης κάθε τι διαφορετικού!

Υπάρχουν όμως και εξωτερικοί παράμετροι που συμβάλλουν στην ενίσχυση του ρατσισμού. Μια τέτοια παράμετρος είναι η πολυπολιτισμικότητα των σύγχρονων κοινωνιών και όπου η χώρα μας δεν αποτελεί εξαίρεση. Η διαφορετικότητα σε ήθη, έθιμα, γλώσσα αλλά κυρίως θρησκεία αποτελούν σοβαρά προβλήματα για την κοινωνία μας, και όσο πιο ακαλλιέργητος είναι ο άνθρωπος τόσο μεγαλύτερη φαντάζει σαν πρόβλημα η διαφορετικότητα! Μια άλλη παράμετρος πηγάζει από φαινόμενα όπως η εγκληματικότητα και η ανεργία. Σε αυτό το κομμάτι του προβλήματος μεγάλο μερίδιο ευθύνης φέρουν  τα ΜΜΕ αφού, σε οποιαδήποτε εγκληματική πράξη φροντίζουν να επισημάνουν την εθνικότητα του δράστη λες και έχει σημασία η προέλευση του και όχι η πράξη του. Με αυτόν τον τρόπο ο ρατσισμός παίρνει τη μορφή παραπλάνησης ακόμη και για πολίτες που θεωρούνται μορφωμένοι και καλλιεργημένοι.

Η αντιμετώπιση του ρατσισμού αποτελεί αρχικά ευθύνη του σχολείου. Το σχολείο είναι αυτό που οφείλει να κρατήσει επίμονη στάση σε αξίες όπως σεβασμός και ισότητα επισημαίνοντας το πόσο δύσκολα έννοιες σαν αυτές, κερδήθηκαν μέσα από αγώνες. Να αποτελέσει πρωταρχικό στόχο για αυτό, η δημιουργία πολιτών που θα πιστεύουν στις αξίες που έχει ο άνθρωπος όπως, ειλικρίνεια, σεβασμός, ενσυναίσθηση, ευγνωμοσύνη. Να στοχεύσει στην ανοχή και κατανόηση που είμαστε υποχρεωμένοι  να δείχνουμε σαν πολίτες, στα ήθη και στα έθιμα που έχουν οι «άλλοι» όπως θα απαιτούσαμε εμείς από άλλους λαούς να κάνουν. Όταν λοιπόν το σχολείο μεριμνήσει για αυτά τα ζητήματα, τότε ο νέος που σε αυτή τη περίοδο της ζωής του είναι εύπλαστος, δεν υποχωρεί στον ρατσισμό.

Βέβαια μια τέτοια προσπάθεια θα ήταν ανούσια και άσκοπη αν η οικογενειακή εστία αρχικά και τα ΜΜΕ σε δεύτερη σκοπιά δεν συμβάλλουν προς αυτή την  κατεύθυνση! Η οικογένεια θα πρέπει να εναρμονιστεί με τις απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας, και να απορρίψει τον ρατσισμό εκ των έσω. Να περνάει μηνύματα στον νέο αποδοχής του διαφορετικού και να φροντίσει να κατανοήσει πως η συνύπαρξη με το διαφορετικό δε πρόκειται να τον βλάψει ή να τον ζημιώσει.  Τα ΜΜΕ από την πλευρά του θα πρέπει να προβάλουν το θέμα ακέραια και ορθά χωρίς υπόνοιες και ρατσιστικά μηνύματα. Τέλος στη μάχη κατά του ρατσισμού πρέπει να πέσει η πολιτεία . Θα πρέπει από τη μεριά της να μεριμνήσει για την ανεργία και την εγκληματικότητα. Δημιουργώντας θέσεις εργασίας γραφικές ατάκες του τύπου « έρχονται και μας παίρνουν τις δουλειές» θα εκλείψουν αφού η πλειοψηφία των πολιτών θα είναι αποκαταστημένοι. Όταν η προστασία του πολίτη μέσω των σωμάτων ασφαλείας θα έχει βελτιωθεί παρέχοντας υψηλό αίσθημα ασφάλειας, ρατσιστικά φαινόμενα και φωνές θα σιγήσουν.

Σε μια ουτοπική κοινωνία φαινόμενα ρατσισμού δεν υπάρχουν. Ανέκαθεν σαν πρότυπο ιδανικής πολιτείας-κοινωνίας είχαμε την αρχαία Ελλάδα και την στάση που κρατούσε απέναντι στους ξένους. Ακόμα είχαμε θεό αφιερωμένο στη φιλοξενία και η φήμη της φιλόξενης Ελλάδας διατυμπανίζεται σε κάθε χώρα του πλανήτη. Θα ήταν άραγε οι πρόγονοι μας που τόσο εξυμνούμε σε κάθε ευκαιρία,  περήφανοι για το πως διαχειριστήκαμε την κληρονομιά που μας άφησαν? Δεν νομίζω πως θα ήταν και τόσο…..